صنایع کنسرو سازی
صنایع کنسرو سازی از ارزشمند ترین صنایع و ابداعات تاریخ بشر است که می توان مواد غذایی را برای مدت زیادی نگهداری و استفاده نمود که این صنعت در صنایع نظامی نیز تاثیر بسزایی داشته است .كنسرواسيون در لغت به معنی محافظت و نگهداري غذا می باشد كه با روش های مختلف مانند در قوطي ، در شیشه ،منجمد کردن ، غلطاندن در شربت نمك و يا شكر و .... انجام مي گيرد . کنسرو در صنایع غذایی برای نگهداری مواد غذایی در فصول مختلف مورد استفاده قرار می گیرد در قدیم برخی مواد غذایی در یک فصل خاص وجود داشت اما با پیدایش کنسرو این مشکل برای مردم حل شد و امکان نگهداری همه مواد غذایی در کل سال مقدور شد .
معرفی محصول: کنسرو غیر گوشتی به کنسروی کردن مواد غذایی همچون ذرت،نخود، لوبیا،لوبیا سبز،قارچ ،عدس و ..... می گویند که این مواد را در قوطی یا شیشه بسته بندی و به بازار عرضه می کنند .
موارد مصرف و کاربرد :این محصولات در دسته محصولات كشاورزي قرار دارند . این محصولات به صورت مستقیم یا تلفیقی در غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند .مصرف بصورت مستقيم به عنوان یک وعده غذایی در نهار و شام و یا به صورت مستقیم درپیتزا،سالاد،اردورها،پلوها،خورشت ها استفاده خواهد شد
بررسی کلی فرآوری و تولید کنسرو غیر گوشتی : در صنعت کنسروسازی فرآیند تولید از پیش تعریف شده و تولید کننده نقشی در آن ندارد. اداره نظارت و وزارت بهداشت و استاندارد نقش اصلی در رعایت دقیق کیفیت مواد اولیه مصرفی و محصول را در جهت رعایت فرآیندهای تولید تحت نظارت و کنترل دارد بنابراین تولید کننده مسئولیت اجرای فرآیند تعریف شده از طرف این سازمان را دارد
فرآیند خیس گذاری ،بازرسی و شستشو و ضدعفونی اولیه : محصولاتی همچون لوبیا و نخود در مرحله اول باید سنگ گیری شوند و پس از آن شستشو گردد همچنین محصولاتی همچون ذرت پس از خوشه چینی دانه شده و شستشو و ضدعفونی شود .
در همین حین قوطی یا شیشه ها به وسیله بخار تمیز و ضدعفونی می شود
پخت اوليه یا بلانچ کردن محصولات : كنسرو به دو صورت پخته می شود و به صورت پخته به بازار عرضه می گردد . در مرحله اول محصولات در مخازن تحت خلاء پيش پخت می شود و در مرحله دوم كه محصولات در داخل قوطي ريخته مي شود پخت تكميل خواهد شد .
پر كردن محصولات در قوطي هاي فلزي: محصولات پس از پخت اوليه بوسيله ماشين آلات پركن ، در داخل قوطي هاي فلزي پر مي شود .
افزودن آب نمك و ساير افزودني ها به محصولات داخل قوطي: آب نمک یا سس مورد نظر یا اگر کنسرو شیرین باشد شربت به آن اضافه شده همچنین برخي افزودني ها نيز همانند اسيد سيتريك ، بن زوات سديم و غيره نيز بعنوان مواد نگهدارنده ( ضد كپك و فساد شيميائي و ميكروبي ) به مواد كنسرو افزوده می گردد . لذا اين مواد در مرحله پس از قوطي پركني اضافه مي شود . لازم به ذكر است كه كليه مواد فوق بصورت گرم در قوطي پر مي شوند .
درب بندي: پس از پر شدن قوطي از سبزي و افزودني هاي آن ، درب قوطي بوسيله ماشين درب بند بسته و دوخت انجام مي گردد .
پخت نهائي: پخت نهائي نیز با ماشین آلات اتوکلاو انجام می گردد
عمليات حرارتي ( استريليزاسيون ): كليه مواد غذائي كنسروي لازم است پس از قوطي شدن ، تحت دما و زمان مشخصي استريليزه گردند . اين عمل سبب از بين رفتن كامل ميكروارگانيسم هاي محتوي غذا شده و آنرا براي نگهداري بلند مدت آماده مي سازد . در مورد كنسروهاي مورد مطالعه دماي استر يليزاسيون حدود ۹۰ درجه سانتي گراد و زمان حدود ۲۰ دقیقه است.
ليبل زني قوطي هاي فلزي :قوطي هاي فلزي كنسروها و شیشه ها معمولا به دو صورت توليد مي گردند . در حالت اول مشخصات محصول و توليد كننده آن بصورت مستقيم روي قوطي چاپ مي شود و در حالت دوم اين اطلاعات روي كاغذ چاپ و در پايان توليد بوسيله چسب روي قوطي و شیشه چسبانده مي شود . عمليات ليبل چسباني بوسيله لییل شرینگ انجام مي گيرد .
بسته بندي شرينگ:بسته بندي معمول در صنعت كنسرو ، شرينگ است كه در اينحالت قوطي ها بصورت ۱۲ عددی توسط پلاستيك روشن و تحت حرارت حاصل از هواي داغ ، شرينگ مي گردد .
قرنطينه محصول به مدت معين:محصولات غذائي پس از توليد لازم است به مدت معيني در انبار محصول قرنطينه شده و در صورت عدم مشاهده هر گونه آلودگي ميكروبي ، راهي بازار مصرف گردند . وجود آلودگي هاي ميكروبي در قوطي ها بصورت باد كردگي قوطي ها ، سوراخ بودن آنها و موارد ديگر قابل مشاهده و كشف است .که زمان قرنطينه حدود دو هفته مي باشد .
عرضه محصول آماده فروش به انبار محصول: پس از پايان دوران قرنطينه ، محصول براي فروش به انبار محصول تحويل مي شود.
